Historia Katedry Prawa Górniczego i Ochrony Środowiska sięga roku 1967, kiedy to powstała (wtedy jeszcze na Wydziale Prawa Filii Uniwersytetu Jagiellońskiego Katowicach) jedyna w Polsce jednostka badawcza specjalizująca się w problematyce prawnej regulacji geologii i górnictwa. Kierownikiem ówczesnej Katedry Prawa Górniczego (a następnie Zakładu), nieżyjący już Profesor Antoni Agopszowicz. Podjął on pionierskie badania naukowe nad prawnym modelem górnictwa, które zaowocowały kilkoma wydaniami „Systemu prawnego górnictwa”, będącego po dzień dzisiejszy jedynym podręcznikiem akademickim z tego zakresu.
Dynamiczny rozwój prawa ochrony środowiska (spowodowanym przede wszystkim przez zasadnicze przeobrażenia ustrojowe kraju i reformę gospodarki) i wreszcie poszerzeniem naszych zainteresowań o te obszary wiedzy spowodowały zmianę profilu Katedry i objęcie zakresem badawczym problematyki szeroko rozumianego prawa ochrony środowiska.
Stale poszukujemy również nowych tematów badawczych, stąd zainteresowanie zupełnie nową dziedziną wiedzy, jaką jest prawo bezpieczeństwa energetycznego
Łączymy teorię z praktyką. Uczestniczyliśmy w pracach zarówno nad prawem geologicznym i górniczym z 1994 r. (już uchylonym), jak i nad aktualnie obowiązującym prawem geologicznym i górniczym z 2011 r. Braliśmy udział w tworzeniu prawa ochrony środowiska z 2001 r. oraz w badaniu zgodności prawa polskiego z (ówcześnie powstającym) Traktatem Karty Energetycznej. Wypracowane przez nas stanowiska wielokrotnie wywierały znaczący wpływ zarówno na praktykę stosowania prawa, jak i na kształt aktualnie obowiązujących regulacji prawnych. Obecnie realizujemy już trzeci projekt badawczy (grant) poświęcony ocenie prawnego modelu gospodarowania zasobami geologicznymi z punktu widzenia zasady zrównoważonego rozwoju.
Wspomniane łączenie teorii z praktyką realizowane jest przez nas w zróżnicowanych formach. Profesor Mikosz jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego (obecnie w stanie spoczynku) i przez wiele lat kierował najpierw Ośrodkiem Zamiejscowym NSA w Gliwicach, następnie zaś Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gliwicach. Doktor habilitowany prof. UŚ Grzegorz Dobrowolski w 2014 r. został powołany na stanowisko sędziego WSA w Gliwicach, gdzie z kolei referendarzem jest dr Gabriel Radecki. Doktor Ewa Radecka jest radcą prawnym.
Naturalną konsekwencją naszych zainteresowań badawczych i doświadczeń zawodowych jest oferta seminaryjna obejmująca tematy zarówno z zakresu prawa rzeczowego, odpowiedzialności cywilnej, sądownictwa administracyjnego, szeroko pojmowanej ochrony środowiska (prawo krajowe, unijne, międzynarodowe) oraz prawnych problemów górnictwa. Oferta ta w szczególności kładzie nacisk na zagadnienia występujące w praktyce stosowania prawa.